Cüz'î İrade ve Sınırsız Özgürlük!
Cüz'î İrade ve Sınırsız Özgürlük!
Yaratıcımız olan Allah, bize sınırsız bir irade gücü vermiştir. Birşeyi baştan sağma yapmayla kaliteli yapmak arasında bizi özgür bırakmıştır.
Oysa hayvanlarda ve meleklerde bu özgürlük yoktur.
Mesela, bir örümceğe, 'Hazır ağ örebiliyorsun, bana da bi kazak ör be!' diyemezsin.
Yahut bir arıya, 'Bal yapabiliyorsan, şekerpare de yapabilirsin arı kardeş. Hadi zorla biraz kendini!' denilir mi?
Ya da bir ineğe, 'Sütü çıkarabilen adam, pekala vişne suyunu da çıkartabilir. Hadi sağması da benden!' denilemez.
Çünkü bu canlıların iradesi sınırlıdır. Programlandıkları şeyin bir adım ötesine geçemezler. Yeni bir buluş yapamazlar.
Ancak insan, daha dün çevirmeli telefon yapabiliyorken, bugün ses komutuyla işlem yapabilen telefonlar üretebilecek kadar sınırsız bir özgürlüğün sahibidir.
Aynı insan, salih amel işleme konusunda özgür olduğu gibi, günah işleme noktasında da özgür bırakılmıştır.
Kul, herhangi bir günahı işlediğinde, kafasına gökten bir şimşek düşmez. Es Sabûr olan Allah, sabreder ve yazar.
Tövbe ederse siler, etmezse tutar ve şaşmayan terazinin önünde, bu günahı kulunun yüzüne vurur.
Yüce Allah'ın meleklere verdiği irade ise insanlardan kısıtlıdır. Hiçbir melekte, Rabba isyan etme serbestliği yoktur.
“Ey iman edenler! Kendinizi ve ailenizi, yakıtı insanlarla taşlar olan o müthiş ateşten koruyun. Onun başında kaba yapılı, sert ve şiddetli melekler olup, onlar asla Allah’a isyan etmez ve kendilerine verilen bütün emirleri tam yerine getirirler.” (Tahrim 6) âyeti bunun delillerindendir.
Dikkat edilirse, âyetin, "...onlar asla Allah’a isyan etmez ve kendilerine verilen bütün emirleri tam yerine getirirler." kısmı, meleklerin daha iyisini yapma, ya da kötüsünü yapma gibi bir serbestliklerinin olmadığının da göstergesidir.
Allah'ın, biz Ademoğullarını, sınırsızlık yeteneğiyle donatmasının sebebi ise, O'nu tanıma konusunda asla az ile yetinmemizi istememesinden dolayıdır.
"Sonra ona iyilik ve kötülük kabiliyeti verene and olsun ki, nefsini tezkiye eden kurtulmuştur. Kendini fenalıklara gömen kimse de ziyana uğramıştır." (Şems 8-9-10)
İlgili Video:
