AYETTE GEÇEN "ELLERİMLE YARATTIĞIM ADEM'E" TABİRİNİ NASIL ANLAMALIYIZ?
AYETTE GEÇEN "ELLERİMLE YARATTIĞIM ADEM'E" TABİRİNİ NASIL ANLAMALIYIZ? Soru: Hocam Selâmun Aleykum. Allahımız Kur'an'da insanı anlatırken "ellerimle yarattığım" buyuruyor. Buradaki "ellerimle" kelimesinin manası nedir? Vesselam.
Cevap: Ve aleyküm selam
"Allah, “Ey İblis! Ellerimle yarattığıma saygı ile eğilmekten seni ne alıkoydu? Büyüklük mü tasladın, yoksa üstünlerden mi oldun?” dedi." ayeti, Kur'an'daki müteşâbih ayetlerdendir. (Sa'd 75)
Ehli Sünnet uleması, "...O’nun benzeri hiçbir şey yoktur..." (Şura 11) muhkem ayeti sebebiyle, üstteki gibi müteşabih ayetlerde Allah hakkında gelen; el, yüz, oturma gibi ifadeleri tevil etmek suretiyle tenzih akidesine göre hareket etmişlerdir.
İbnü Ömer (radiyallahü anh)'dan rivayet olunur ki:
Allah Teâlâ dört şeyi eliyle yaratmıştır: Arş, Adn cenneti, Kalem, Âdem. Sonra her şeye "ol!" demiş, olmuştur. Burada açıktır ki, el, hiçbir sebep araya girmeksizin doğrudan doğruya Allah'ın kudreti ile demektir. Âdem'de ise bu mânâ kat kat vardır. Bizce burada en yakın yorumun, biri tesviyeye, biri de ruh üflenmesine işaret olmasıdır. Çünkü böyle olunca insanın yaratılışında cisim âlemi ile ruh âleminin bir araya gelişini ve dolayısıyla insanın toplayıcı bir varlık olduğunu anlatmış olur. (Elmalılı Tefsiri, Sad, 38;75)
Yüce Allah her şeyin yaratıcısı olmakla birlikte, Âdem (aleyhisselam)'a ikram olmak üzere onu yaratmayı bizzat kendi zatına izafe etmektedir. Bu, ruhu, beyti (Kâbe'yi), nakayı (Allah'ın dişi devesi) ve mescidleri kendi zatına izafe etmesi gibidir. İnsanlara karşılıklı ilişkilerinde bildikleri, alışkın oldukları bir üslub ile hitab etmektedir.
Yaratılmışlardan başkanlık konumunda olan bir kimse ancak büyüklüğünü ortaya koymak ve ona ikramda bulunmak üzere herhangi bir işi doğrudan kendi elleriyle yapar, işte burada da "el"in zikredilmesi bu anlamdadır. (İmam Kurtubi, el-Camiu li Ahkâmi’l-Kur’an, Buruc Yayınları: 15/128)
