İMAMI RABBANİ, VAHDETİ VÜCUD MERTEBESİNİN SON BASAMAK OLDUĞUNA MI İNANIYOR?
İMAMI RABBANİ, VAHDETİ VÜCUD MERTEBESİNİN SON BASAMAK OLDUĞUNA MI İNANIYOR?
Soru: Hocam selamun aleyküm. İmamı Rabbani'nin Vahdeti vücud mertebesi hakkındaki görüşü nedir? Bunun kullukta son basamak olduğunu mu düşünüyor bu konuda bilginiz varmı?
Cevap: Ve aleyküm selam
Vahdeti Vücud: Her şey O'dur;
Vahdeti şühud ise: Her şey O'ndandır anlamına gelir. Doğru olan akide de budur.
Pirimiz İmamı Rabbani (rahmetullahi aleyh), Vahdeti Vücud mertebesinin üzerinde Vahdeti Şühud mertebesi olduğunu 13. Mektubunda beyan ediyor:
"...Daha önce tekrarla yazdığım gibi; vahdet-i vücud meselesinde duraklamış bulunuyordum. Fiilleri ve sıfatları asla bağlıyordum. Ama işin hakikati malûm olunca, duraklamayı bıraktım.
- Her şey O'ndandır.
Kelâmını pek güzel buldum. Kemal itibarı ile bu cümleyi:
- Her şey O'dur.
Cümlesinden daha ziyade (yeterli) buldum. Sıfatları ve fiilleri bir başka renkte, yani: Bir başka yüzden aldım.
Her şey, bana tek tek gösterildi; sonra üst makama çıkarıldım. Asla, bir şek ve şüphe kalmadı. Keşiflerin tümü, şeriata mutabık olarak geldi; şeriatın zahirine kıl kadar aykırı bir durum yoktur. Keşifler ciheti ile, sofiyeden bazılarının beyan ettiği şeriatın zahirine göre beliren aykırı durum, şu sebepler dolayısı ile olmaktadır:
a) Sehiv yolu ile.. (Manevî yanılma.)
b) Sekir yolu ile.. (Manevî sarhoşluk.) Yoksa, batınla zahir arasında hiç bir aykırı durum yoktur. Bu yola giriş esnasında beliren aykırılık, ancak nazarî bir arızadır; bunun giderilmesi de, teveccühle birleşmeye muhtaçtır. Amma, hakikî manada yolun sonuna varan müntehi zat; batını, şeriatın zahirine muvafık bulur.
Anlatılan manada, ulemanın marifeti ile meşayih-i kiramın marifeti arasındaki fark şöyle anlatılabilir:
— Ulema, delillere ve dış bilgilere dayanarak marifet sahibi olur. Meşayih ise, keşifle, zevkle marifet sahibi olur. O büyüklerin hallerine, sağlamlık itibarı ile, anlatılan mutabaattan daha iyi delil ne olabilir?" İmamı Rabbani - 13. Mektup
