SOHBETLERİNİZDE KULLANDIĞINIZ SEVÂDI ÂZAM TABİRİ NE ANLAMA GELİYOR?
SOHBETLERİNİZDE KULLANDIĞINIZ SEVÂDI ÂZAM TABİRİ NE ANLAMA GELİYOR?
Soru: Hocam selamün aleyküm. Sohbetlerinizde çok defa "Sevadı azam, büyük kalabalık" tabirini kullandığınızı duyuyorum. Bunu biraz açıklarmısınız?
Cevap: Ve aleyküm selam
Sevâd-ı Â'zam, İslam'a inanış maddelerinde, Ehli Sünnet vel Cemaatin, yani büyük kalabalık olan icmâ'nın inandığı gibi inanmak demektir.
Bu temel inanç maddelerini, Hakimi Semerkandî (rahmetullahi aleyh), meşhur eseri olan Sevadı Âzam'da naklediyor:
* "Sevâd-ı Â’zam; Peygamber Efendimiz (aleyhisselatü vesselam) tarafından -Tirmizî ve İbn Mâce’de geçen- meşhur “73 Fırka” Hadisinde “Benim ve Ashâbımın yolunda olanlar” olarak tarif edilmiştir.
Bir Müslüman, aşağıdaki altmış iki “îtikâdî” esası benimsemedikçe "Sevâd-ı Â'zam" zümresine giremez…
Sevâd-ı Â'zam'dan olabilmek için aranan hususiyetler aşağıda sıralayacağımız şu altmış iki maddede bildirilmiştir;
1. Kişi imanından şüphe etmemeli ve "inşallah mü'minim" dememeli.
2. Müslümanların cemaatine (birliğine) muhalif olmamalı.
3. Sâlih-fâsık her mü'minin arkasında namaz kılmalı ve bunu hak olarak kabul etmeli.
4. İşlediği günahı helal kabul etmedikçe, ehl-i kıbleden kimseyi küfürle itham etmemeli.
5. Küçük-büyük her mü'minin cenazesini kılmalı ve bunun hak olduğuna inanmalı.
6. Hayır ve şerrin Allah tarafından takdir edildiğine inanmalı.
7. Hakkı olmadıkça hiçbir müslümana silah çekmemeli.
8. Seferde ve hazarda (kendi memleketinde) mest üzerine mesh’in hak olduğuna inanmalı.
9. Bütün Müslüman idarecilerin arkasında Cuma ve Bayram namazlarını kılmalı ve bunun hak olduğunu kabul etmeli.
10. İmanın Allah tarafından bir lütuf olduğuna inanmalı.
11. Kulların yaptığı işlerin Allah tarafından yaratılmış olduğuna inanmalı.
12. Allah'ın Kelamının (Kur'an) yaratılmamış olduğuna inanmalı.
13. Kabir azabının hak olduğuna inanmalı.
14. Münker ve Nekir'in sorgusunun hak olduğuna inanmalı.
15. Ölülerin yararına, dirilerin dua ve sadakalarının hak olduğuna inanmalı.
16. Hz. Peygamberin(s.a.v.) şefaatinin hak olduğuna inanmalı.
17. Hz. Peygamberin(s.a.v.) Mi'râcının hak olduğuna inanmalı.
18. Kıyamet gününde, amel defterlerinin okunacağının hak olduğunu itiraf etmeli.
19. Kıyamet gününde sorgunun hak olduğuna inanmalı.
20. Kıyamet gününde amellerimizin tartılacağının hak olduğuna inanmalı.
21. Kıyamet gününde Sıratın hak olduğuna inanmalı.
22. Cennet ve Cehennem'in şu anda yaratılmış olduklarına ve sonsuza dek yok olmayacaklarına inanmalı.
23. Kıyamet gününde Allah'ın, hiçbir aracı olmaksızın kullarını hesaba çekeceğine inanmalı.
24. Hz. Peygamber'in (s.a.v.) Ashabından 'Aşere-i Mübeşşere'nin Cennetlik olduğuna inanmalı. 25. Hz. Peygamber'den(s.a.v.) sonra, onun Ümmetinden ve Ashabından hiç kimsenin Ebu Bekir Sıddık'tan(r.a) daha üstün olamayacağına inanmalı ve halifeliğini hak görmeli.
26. Hz. Ebu Bekir Sıddık'tan (r.a.) sonra insanların en üstününün Ömer ibn Hattab (r.a.) olduğunu bilmeli ve halifeliğini hak görmeli.
27. Hz. Ömer b. Hattab'dan (r.a.) sonra insanların en üstününün Hz. Osman (r.a.) olduğunu bilmeli ve halifeliğini hak görmeli.
28. Hz. Osman'dan (r.a.) sonra insanların en üstününün Hz. Ali (r.a.) olduğuna inanmalı ve halifeliğini hak görmeli.
29. Hz. Peygamber'in(s.a.v.) Ashabı hakkında kötü söz söyleyip onların gıybetlerini yapmamalı. 30. Allah'ın bir insana kızabileceğine veya ondan hoşnut olabileceğine inanmalı.
31. Niteliksiz olarak Allah'ın görülebileceğinin(rûyetûllah) hak olduğuna inanmalı.
32. Peygamberlerin mertebelerinin, velilerin mertebelerinden daha yüksek olduğuna inanmalı.
33. Velilerin kerametlerinin inkar edilemeyecek birer gerçek olduğuna inanmalı.
34. Allah' ın, adaleti gereği bir saî’d/ sâlihi şakîye/ fâsıka, yine lütfu gereği bir şakîyi de saî'de çevirebileceğine inanmalı.
35. Kafirlerin aklının, peygamberler ve mü'minlerin aklına denk olamayacağını bilmeli.
36. Allah'ın (önceden ve halihazırda) yaratıcı olduğuna ve onun hal değişikliğine uğramayacağına inanmalı.
37. Allah'ın bilen ve gücü yeten biri olduğuna ve ilim ve kudret gibi özelliklerinin bulunduğuna inanmalı.
38. Günahkar mü'minler için, günahları kadar Cehennemde Allah'ın azabının hak olduğuna inanmalı.
39. Halk hikmetini anlasın-anlamasın, hayır ya da şer Allah'ın bugüne kadar dilediğini yaptığına ve bundan böyle de dilediğini yapacağına inanmalı.
40. Mushaflarda yazılı olan şeylerin Kur'ân olduğunu ve bunların mecazen değil, hakikaten Allah'ın Kelâmı olduğunu ve yaratılmadığını bilmesidir.
41. İmanın mecaz değil, hakikat itibarıyla olduğuna inanmalı.
42. Her kim, dünyada mü'min olarak ölen bir hasmı olur ve onu razı etmezse, Allah'ın, kıyamet gününde onun iyiliklerinden hasmına vereceğini bilmeli.
43. İyilik için verilen gücün iyilikle, kötülük için verilen gücün de kötülükle eş zamanlı olduğuna inanmalı.
44. İmanın kalp ve dil ile yerine getirildiğini bilmeli.
45. Allah'ı, kalp ile inanıp dil ile ikrar etmeyen kimsenin kâfir, kalp ile inanmayıp dil ile ikrar eden kimsenin de münâfık olduğunu bilmeli.
46. Allah'ı hiçbir şeye benzetmeyip, "onun benzeri hiçbir şey yoktur" demeli.
47. Allah'a mekan, zaman ve gelmek, gitmek gibi şeyler nisbet etmemeli.
48. İmanın amelden ayrı bir şey olduğunu bilmeli.
49. İyilik yapan kul ile, kötülük yapan kulun iman bakımından birbirlerine eşit olduğunu bilmeli.
50. Rızık temini için çalışmanın bazı durumlarda farz olduğunu bilmeli.
51. Öldükten sonra diritmenin hak olduğuna inanmalı.
52. Kıyametin hak olduğuna inanmalı.
53. Vitrin üç rekat olup, tek selamla kılınmasının hak olduğunu itiraf etmeli.
54. İmamın abdestinin bozulmasını, cemaat için namaz bozulması olarak görmeli.
55. Mestleri çıkardıktan sonra ayakları yıkamanın hak olduğuna inanmalı.
56. Az ve durgun sudan abdest almanın caiz olmadığını bilmeli.
57. Bedenindeki bir yaradan kan, irin ve benzeri bir sıvı çıktığında abdestinin bozulduğunu ve bu durumda abdestin iadesinin hak olduğunu bilmeli.
58. İmanın artıp eksilmeyeceğine inanmalı.
59. İblis'in, Allah'a kulluk ettiği zamanlar hem Allah hem de melekler katında mü'min olduğunu, bunun gibi Ebûbekir(r.a.) ve Ömer'in(r.a.) de puta taptıkları dönemlerde, Allah ve melekler katında kafir olduğunu bilmeli.
60. Seven kimseden, sevgisinden ötürü dini sorumluluğun kalkmayacağını bilmeli.
61. Sonumuzla ilgili Allah'tan korkmamız gerektiğine inanmalı.
62. Allah'ın rahmetinden ümit kesmenin küfür olduğuna inanmalı."
* Metin, Ebu'l-Kâsım El-Hâkim Es-Semerkandî’nin “es-Sevâdu’l-Âzam” adlı eserinden alıntıdır.
